Er is een land waar ik zou willen wonen. Waar je niet moedig hoeft te zijn om van je democratische grondrechten gebruik te maken. Waar iedereen in vrijheid kan demonstreren, zonder geweld te vrezen.
Waar er geen tweederangsburgers zijn. Waar we nog weten dat democratie juist geen dictatuur van de meerderheid is, maar een manier om te zorgen dat we alle stemmen horen. Waar we onze dissidenten koesteren, omdat we de onschatbare waarde van het inhoudelijke meningsverschil erkennen. Waar we beseffen dat juist een samenleving waarin minderheden in alle veiligheid kritisch kunnen zijn een samenleving is die bloeit en vooruitgang kent.
Nederland is niet dat land. Nederland is het land de anti-racistische activisten van Kick Out Zwarte Piet (KOZP) tijdens een conferentie werden aangevallen door een knokploeg met zwaar vuurwerk en honkbalknuppels. Waar ruiten en auto’s sneuvelden, en we van geluk mogen spreken dat er geen doden en gewonden vielen. En waar mensen op twitter dan zo reageerden: ‘Dikke hulde voor deze bestormers.’ ‘Mooi zo. Schop onder de kont en het land uit.’ ‘Ze hadden ze dood moeten slaan die smerige werkschuwe parasieten.’
‘Het is een regelrechte aanval op wie wij als land zijn’, twitterde Jesse Klaver. Hanneke van der Werf, de Haagse fractievoorzitter van D66, vond het geweld ‘on-Nederlands’.
Maar is dat werkelijk zo? Nederland is ook het land waarin onderzoekers waarschuwen dat we het geweld tegen KOZP bloedserieus moeten nemen, omdat ze vrezen dat rechtse bewegingen inmiddels zo geradicaliseerd zijn dat ze ‘opzettelijk en gepland geweld gaan plegen’. Een gegronde vrees, lijkt het, want op sociale media zijn de bedreigingen niet van de lucht. Wil jij zaterdag tijdens de intocht in Den Haag vreedzaam demonstreren tegen Zwarte Piet? ‘Blijf weg uit onze stad, anders slaan we je kankerkop kapot.’
Desalniettemin liet het Haagse VVD-raadslid Judith Oudshoorn aan het AD weten te schrikken van het activisme van beide kanten. Burgemeester Remkes: ‘Ik zou gaarne een oproep doen: dat iedereen er in de aanloop naar aanstaande zaterdag goed van bewust is dat Sinterklaas een feest is, eigenlijk’ (mijn cursiefjes). Alsof je een groep antiracisten die rustig gebruik wil maken van een grondrecht evenzeer moet vrezen als een groep extreem-rechtse racisten die bereid is geweld te gebruiken.
Toch hoeft deze dwaallichterij misschien niet te verbazen. Want, zoals OneWorld-hoofdredacteur Seada Nourhussen twitterde, is Nederland ook het land waarin de autoriteiten de antiracisten keer op keer hebben tegengewerkt. Laten we niet vergeten dat het geweld tegen KOZP de eerste keren niet van extreem-rechts kwam, maar van de staat: in Dordrecht (2011), Gouda (2014) en Rotterdam (2016). Jarenlang bevestigden politie en bestuurders zo het beeld dat anti-Zwarte Piet-demonstranten ontzettend gevaarlijk waren. Nourhussen: ‘Waarom zouden racisten (…) zich niet gesterkt voelen om te doen waar ze zin in hebben? De machthebbers geven het voorbeeld.’
En zo werd Nederland het land waar mensen van kleur vaak alleen nog in angst gebruik kunnen maken van hun democratische grondrechten. BIJ1-bestuurslid Sandra Salome schreef op joop.nl dat ze zelfs overwoog om niet meer tegen Zwarte Piet te demonstreren. Toch zal ze bij de intocht zijn, ‘met trillende benen, een steen in mijn maag, net als heel veel anderen die daar naast mij staan. Het alternatief is namelijk nog beangstigender – extreem-rechts laten winnen, buigen voor geweld en accepteren dat je altijd een tweederangsburger zult blijven.’
Salome wil ‘iedereen, maar met name witte mensen, oproepen om tijdens de protesten aankomend weekend voor, naast en achter de vreedzame activisten te gaan staan. Hoe meer mensen er zijn, hoe veiliger het wordt.’ Ik zal aan haar oproep gehoor geven. En ik hoop dat velen dat zullen doen.
Want er is een land waar ik wil wonen. Waar niemand zwijgt uit angst. Waar mensen van kleur niet hoeven te vrezen als ze hun stem verheffen. Waar de stille witte mensen met een goed maar bang hart zich eindelijk uitspreken. Waar politici en bestuurders niet alleen garanderen dat activisten die opkomen voor mensenrechten de bescherming krijgen die ze nodig hebben, maar ook de steun die ze verdienen. Waar we samen opstaan tegen dreiging en geweld. En waar extreem-rechtse racisten nooit winnen, omdat hun bittere haat het altijd verliest van onze ontembare drang naar vrijheid, gelijkheid en solidariteit.
© Asha ten Broeke. Alle rechten voorbehouden.