In Oostenrijk staan er bergen in hun nakie. Vroeger kon je hier in de zomer skiën, nu zijn zelfs de toppen niet meer wit. Foto’s in de Volkskrant tonen kale rots met wat hopen bij elkaar geveegde sneeuw, afgedekt met isolerende dekens tegen het anders onherroepelijke smelten, om haar zo te bewaren voor het komende wintersportseizoen. ‘Te treurig’, zegt de fotograaf terecht.

In The Guardian lees ik over een nieuw onderzoek naar klimaattechnische kantelpunten. Dat leek lang een gevalletje ‘na ons de zondvloed’, maar volgens deze studie is er zelfs met de huidige opwarming van 1,1 graad al kans op allerlei gezelligheid: de Groenlandse en West-Antarctische ijskappen kunnen bezwijken, koraalriffen kunnen massaal afsterven en de permafrost kan abrupt gaan dooien. En dit zou de klimaatcrisis weer verder aanjagen. De wetenschappers: ‘Het kan zijn dat de aarde een ‘veilige’ staat van het klimaat achter zich heeft gelaten na 1 graad opwarming.’

We zijn, kortom, nu al behoorlijk de sigaar, en dan is er ook nog die zwaard-van-Damocles-achtige kantelpuntsituatie. Met alle respect: dit maakt het huidige voornemen van regeringen assorti om de opwarming te beperken tot 1,5 of 2 graden een waardeloos idee. Wat er eigenlijk moet gebeuren: niet alleen moet de broeikasgasuitstoot razendsnel naar nul, we moeten ook nu knopen doorhakken over hoe we reeds uitgestoten CO2 uit de lucht gaan halen om de klimaatverandering die al heeft plaatsgevonden weer terug te draaien.

Het goede nieuws is dat er al allerlei CO2-slurpplannen zijn. Het slechte nieuws is dat de meeste van die plannen niet gemaakt zijn om de temperatuur op aard terug te brengen naar een staat van pre-industriële prettigheid, maar een beleidstruc zijn, bedacht om in 2050 ‘net zero’ te halen: een toestand waarin je als land wel nog fossiele brandstoffen gebruikt, maar onder de streep geen CO2 uitstoot, omdat je ook broeikasgas uit de lucht haalt.

Bovendien hebben alle slurpplannen issues. Elektriciteitscentrales laten draaien op biomassa en de vrijkomende CO2 afvangen? De techniek werkt niet goed en het verbouwen van die biomassa kost veel te veel land. CO2 uit de lucht halen met nifty machines? Al is het duur en niet efficiënt, in theorie kan het. Maar, zei een fysicus, ‘alleen als je een alleenheerser aanstelt die de macht over de gehele wereld krijgt en al onze technologische ontwikkeling en knowhow inzet voor één enkel doel: het bouwen van miljoenen […] fabrieken, verspreid over de aardbol.’

De oceaan misschien? Je kunt zeewater aanmoedigen om meer CO2 uit de lucht op te nemen door vergruisde gesteentes als olivijn toe te voegen. Alleen: er is nogal veel zeewater, dus je hebt nogal veel gruis nodig. Om een idee te geven, een hoogleraar mariene geologie zei: ‘Je zou IJsland kunnen opmalen.’ Me dunkt dat onder andere IJslanders dat een vrij matig plan vinden.

Iets anders dan. Je zou ook natte natuur – mangroves, kwelders, moerassen, venen – kunnen beschermen en herstellen. Wetlands die droog staan stoten vaak broeikasgassen uit, maar als ze lekker in hun vochtige vel zitten nemen ze juist veel CO2 op. Volgens recent onderzoek kun je zo tegen het einde van de eeuw ongeveer een tiende van alle menselijke uitstoot compenseren. Dat is mooi, maar niet genoeg.

Een laatste slurpidee: het beschermen van bestaande bossen en massale herbebossing van zo’n beetje elk plekje dat we verder kunnen vinden. Een stel Zwitserse onderzoekers becijferden een paar jaar geleden dat er wereldwijd al een gebied ter grootte van China ‘leeg’ staat. Maarten Keulemans concludeerde destijds: ‘Herstel van de bossen op aarde is in theorie genoeg om de hoeveelheid broeikasgassen die de aarde opwarmen terug te brengen tot vooroorlogs niveau.’

Kijk, dan komen we ergens. En het aardige van natuurherstel is dat het sowieso altijd een puik plan is: niet alleen haal je CO2 uit de lucht, de biodiversiteit krijgt een kontje, bossen beschermen als extragratisbonus tegen droogte en overstromingen, en ze zijn nog mooi ook. Het is win-win-win-win. Heerlijk toch? Laten we morgen beginnen.