Op Facebook staat een foto van een jong meisje. Haar gezicht is blauw en opgezwollen, en haar wangen zijn nat van de tranen. Boven de foto staat: ‘Ik raakte dit meisje met mijn vrachtwagen en ik stapte uit en gaf haar een karatetrap, toen pakte ik haar bij haar strot. Ik klom op mijn wagen en gooide haar met mijn hand om haar nek op de grond. Ze kreeg wat ze verdiende.’ Ernaast staat een advertentie. Wie nu een alles-in-1-pakket neemt bij KPN krijgt zes maanden gratis interactieve televisie.
Facebook staat vol met dit soort foto’s. Een bewusteloze vrouw, met eronder ‘Geen antwoord betekent niet per se nee’. Een vrouw die vastgebonden en gekneveld is: ‘Het is geen verkrachting. Als ze echt niet wilde had ze iets kunnen zeggen.’ Een vrouw die in een onnatuurlijke hoek onderaan de trap ligt: ‘Volgende keer niet zwanger worden.’
Deze foto’s die geweld tegen vrouwen verheerlijken zijn al vaker in opspraak geweest. En telkens wanneer zo’n beeld in het nieuws kwam, haalde Facebook de steen des aanstoots braaf weg. Maar de afgelopen dagen bleek dat dit incidentenmanagement is, geen beleid. Wanneer gewone gebruikers via de website aangeven dat beelden haat of geweld tegen vrouwen bevatten, reageert Facebook onaangedaan: ‘We hebben de foto bekeken, maar vastgesteld dat het Facebooks regels niet schendt.’ Volgens Facebook valt beeld als het huilende lensgemepte meisje onder humor. Ter vergelijk: foto’s van borstvoedende vrouwen zijn wel tegen de regels en worden subiet verwijderd.
Vorige week begon onder de vlag van Women, Action, & the Media een offensief om Facebook te raken waar het pijn doet: bij de adverteerders. De gedachte: welk weldenkend merk wil nu met zijn logo naast foto’s van in elkaar geslagen of verkrachte vrouwen staan? Vrouwen en mannen over de hele wereld stuurden tienduizenden tweets en duizenden e-mails naar multinationals als Dove, Unilever en Vistaprint, met screenshots van hun merk naast zo’n gruwelijke foto, en het verzoek hun advertenties van Facebook terug te trekken. De meeste weigerden.
Ook Nederlandse bedrijven staan op deze manier op Facebook, ontdekte ik afgelopen vrijdag. Een vrolijk potje Nutella prijkt naast een vrouw met een blauw oog, en de tekst ‘Ze kan maar beter zeggen dat ze van de trap is gevallen, als ze weet wat goed voor haar is.’ Het Oranjefonds zoekt maatjes naast een foto van een mishandelde vrouw: ‘Huiselijk geweld. Omdat je het haar soms meer dan eens moet zeggen.’ Ook Simyo, Peugeot, Yves Rocher, Maggi, Bonprix en Lexa kunnen hun advertenties terugvinden naast de verheerlijking van geweld tegen vrouwen. KPN reageerde al via twitter dat klachten hierover niet naar de adverteerder moeten maar naar degenen die dit soort dingen plaatsen.
Maar die zieke lieden die dit plaatsen zijn niet het grootste probleem. Het grootste probleem is dat Facebook en adverteerders door alleen incidenten aan te pakken en verder beleidsmatig weg te kijken vrouwenhaat en het aanmoedigen van huiselijk geweld en verkrachting salonfähig maken. Dat een foto van een kind met ‘Nee betekent ja en ja betekent anaal’ normaal wordt wanneer Facebook het humor noemt en ernaast staat hoe je met dank aan Maggi gezellig een luxe weekendje weg kunt winnen. En dat mag toch werkelijk niet gebeuren.
Naschrift: de nacht nadat deze column verscheen, maakte Facebook bekend dat ze hun regels ten aanzien van het verheerlijken van verkrachting en ander geweld tegen vrouwen serieus gaan aanscherpen.
© Asha ten Broeke. Alle rechten voorbehouden.